Same, 22 fevereiru 2025 (SRP) β Ministru InteriΓ³r, Francisco da Costa Gutteres Ph.D, hamutuk ho Prezidente Autoridade Protesaun Sivil (APC;sigla portuges), JesuΓno dos Reis Matos Carvalho, halo enkontru ho estrutura tomak APC, DNSPP no Diresaun Nasional Prevensaun Konflitu KomunitΓ‘ria (DNPKK) MunisΓpiu Manufahi nian, hodi avalia no identifika planu prioridade hirak neβebe sei implementa iha tinan ida neβe nia laran.
Ministru Interior hateten, DNPKK no Protesaun Sivil eziste hodi servi povu prevene konflitu no risku dezastre ba asidente grave no katastrofes neβebe mosu iha Timor-Leste.
“Ita bot sira iha neβe halo knar importante ida hodi fo apaoiu ba komunidade halo prevensaun, no ajuda komunidade sira neβebe sai vitima wainhira mosu dezastre naturais iha rai ida neβe. Hanesan ita hotu hatene, DNPKK mosu iha tinan 2008 ita envolve joven, autoridade lokal no veteranu sira iha laran atu rezolve problema kik oan sira iha komunidade nia let. Agora protesaun sivil neβe mosu hodi bele halo servisu kordenada atu fo apoiu ba dezastre ne’ebe mosu iha komunidade nia letβ, esplika Ministru Interior, Francisco durante enkontru neβe iha edifisiu APC Manufahi, sexta (21/02/2025).
Nia dehan, estadu kontinua institusionaliza DNPKK no servisu protesaun sivil hodi sai instituisaun ida forte, atu tau matan no proteje komunidade husi konflitu no vitima dezastre naturais.
“Ida-Ida hatene nia servisu, dedika an atu serve tanba guvernu fo fiar ba imi atu tau matan ba komunidade, tanba ne’e hau husu medidor no pontu fokal konflitu sira halo kooperasaun ho autoridade lokal, OPS, Konsellu Suku atu kontinua halo diagnostiku ba kazu ne’ebe mosu iha komunidade nia let toβo hetan solusaun final. Agora ba protesaun sivil atu serve povu ho dignu hosi ameasa dezastre. Halo jestaun redusaun risku ba dezastre hodi buka dalan fo hatete ba komunidade kona-ba impaktu risku dezastre, sosializa ba sira atu hadok an hosi area risku hodi antesipa dezastre”, fundamenta.
Iha liafuan ikus ezekutivu neβe husu funsionariu sira atu kontinua rezolve kauza hosi konflitu sira hanesan disputa rai, violensia entre joven, kazu balada tama tos, hadau malu baliza rai nomos problema sosial familia nian neβebe kauza ba violensia domestika.
Entretantu, Prezidente APC, JesuΓno dos Reis Matos Carvalho, sente kontente ho vizita Ministru Interior ho ekipa mai hodi rona rasik preokupasoens neβebe funsionariu sira hasoru.
“Ita hotu agradese tanba ohin Ministru Interior bele mai toβo iha neβe atu hare rasik progresu servisu no-mos ita nia preokupasaun. Ita rekuΓ±ese ekipamentu, rekursu humanu no infraestrutura sei falta maibe dever imi nian kontinua servisu hamutuk hodi atinji progresuβ, esplika JesuΓno Matos.
Lideransa APC neβe hatutan, Ministru Interior halo servisu extra ordinaria tebes hodi kontinua halo instituisaun sai boot ba bei beik, hodi halo prevensaun, mitigasaun no resposta ba situasaun emerjΓ©nsia no katΓ‘strofe oi-oin. #AX